ABC PRAWA – NAJCZĘŚCIEJ ZADAWANE PYTANIA
Najczęściej zadawane pytanie ze strony zgłaszających się niewidomych.
1. Jakie są szczególne uprawnienia osób niepełnosprawnych zatrudnionych nba podstawie umowy o pracę?
Odpowiedź: Uprawnienia zależą od stopnia niepełnosprawności. Nie mogą one pracować w każdym systemie czasu pracy, w godzinach nadliczbowych oraz w porze nocnej.
2. Komu przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy?
Osobie posiadającej znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze dziesięciu dni roboczych w roku kalendarzowym. Dodatkowe uprawnienie urlopowe nie przysługuje tylko wówczas, gdy pracownik uprawniony jest do urlopu wypoczynkowego w wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych lub do urlopu dodatkowego na podstawie odrębnych przepisów.
Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego pracownik nabywa jednak po przepracowaniu jednego roku po dniu zaliczenia go do jednego z wymienionych stopni niepełnosprawności.
3. Jakie są zasady udzielania dodatkowego urlopu?
Dodatkowy urlop przysługujący pracownikowi ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności podlega tym samym regułom, które obowiązują przy korzystaniu z kodeksowego urlopu wypoczynkowego. Oznacza to, że można go planować, dzielić na części oraz przesunąć jego termin na okres późniejszy. Poza tym w przypadkach przewidzianych w kodeksie pracy pracodawca musi wypłacić pracownikowi ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop dodatkowy, i to niezależnie od ewentualnego ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy przysługujący z kodeksu pracy.
W opisanej sytuacji należy zastosować zasadę proporcjonalności, według której w roku, w którym ustaje stosunek pracy z pracownikiem uprawnionym do kolejnego urlopu, pracownikowi u dotychczasowego pracodawcy przysługuje urlop w wymiarze proporcjonalnym do okresu przepracowanego w roku ustania stosunku pracy, chyba że wykorzystał on urlop w przysługującym mu lub w wyższym wymiarze.
4. Czy można obniżyć przysługujące wynagrodzenie?
Osoba legitymująca się orzeczeniem o zaliczeniu do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności korzysta z gwarancji skróconych norm czasu pracy, które nie mogą przekraczać siedmiu godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Skrócony wymiar czasu pracy obowiązuje od dnia następującego po przedstawieniu pracodawcy orzeczenia o zaliczeniu do jednego z wymienionych stopni niepełnosprawności. Stosowanie obniżonych norm czasu pracy nie może jednak powodować obniżenia wynagrodzenia wypłacanego w stałej miesięcznej wysokości. Natomiast w przypadku pracownika wynagradzanego godzinową stawką wynagrodzenia zasadniczego, odpowiadającą osobistemu zaszeregowaniu lub zaszeregowaniu wykonywanej pracy, przy zastosowaniu obniżonych norm czasu pracy, stawki te ulegają podwyższeniu w stosunku, w jakim pozostaje dotychczasowy wymiar czasu pracy do tych norm. Pracownik pomimo krótszej pracy zachowa prawo do wynagrodzenia w dotychczasowej wysokości.
5. Czy pracodawca musi wydzielić odpowiednie stanowisko pracy pracownikowi, który stał się niepełnosprawnym w wyniku wypadku przy pracy?
Osobie takiej pracodawca jest obowiązany wydzielić lub zorganizować odpowiednie stanowisko pracy z podstawowym zapleczem socjalnym. Obowiązek ten pracodawca powinien spełnić nie później niż w okresie trzech miesięcy od daty zgłoszenia przez pracownika gotowości przystąpienia do pracy, natomiast samo zgłoszenie gotowości powinno nastąpić w ciągu miesiąca od dnia uznania za osobę niepełnosprawną.
6. Czy istnieją podstawy do złożenie skargi kasacyjnej do Sądu Najwyższego od wyroku Sądu Apelacyjnego w sprawie przeliczenia emerytury?
Po zapoznaniu się z aktami sprawy udzieliłem pisemnej odpowiedzi negatywnej, ponieważ nie znalazłem podstaw do zaskarżenie wyroku SA. Chodziło o dokonanie przez ZUS przeliczenia emerytury przy uwzględnieniu wskaźnika waloryzacji obowiązującego w dacie złożenia wniosku o emeryturę ustawową, a nie jak przyjęto – w dacie złożenia wniosku o wcześniejszą emeryturę.
7. Jakich czynności należy dokonać, aby dziedziczyć spadek po krewnym na podstawie testamentu?
Należy wystąpić do sądu spadku o ogłoszenie testamentu oraz o stwierdzenie nabycia spadku po spadkodawcy.
8. Czy można żądać od szpitala odszkodowania za błędy popełnione przy porodzie, w wyniku czego dziecko urodziło się z wadami?
Można, zakres odpowiedzialności szpitala zależy od tego, czy i jakie błędy popełniono. Oceny popełnionych błędów winien dokonać biegły lekarz sądowy.
9. Czy gmina jest obowiązana pokryć koszty dowozu dziecka niepełnosprawnego do szkoły?
Z treści przepisu art. 17 ist. 3 a ustawy o systemie oświaty wynika, że obowiązkiem gminy jest zapewnienie bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu dzieci niepełnosprawnych uczęszczających do publicznych szkół podstawowych i gimnazjów. Jeżeli gmina tego obowiązku nie wykonuje, jest obowiązana wypłacić odpowiedzi ekwiwalent.
10. Czy osoba, która spłaciła dług który poręczyła, może domagać się zwrotu od dłużnika?
Osoba ta winna zachować dowody wpłaty zadłużenia i wystąpić przeciwko dłużnikowi z roszczeniem do wysokości spłaconego zobowiązania.
11. Czy PZN może wystąpić w imieniu niewidomego do władz miasta o przyznanie lokalu socjalnego?
Może, w kilku przypadkach taka interwencja poskutkowała.
12. Jakie uprawnienia przysługują niewidomemu z tytułu zatrudnienia?
Sprawę regulują przepisy ustawy o rehabilitacji
13. Czy możliwe jest odwołanie darowizny nieruchomości?
Odwołanie darowizny jest możliwe, ale jedynie w sytuacji. Gdy obdarowany okazał się rażąco niewdzięcznym wobec darczyńcy.
14. Pytania dotyczące odwołać od decyzji ZUS w sprawach wypadkowych, i innych związane z ustalaniem prawa do świadczeń?
Wyjaśnienia w oparciu o przepisy ustawy emerytalno rent6owej oraz o ubezpieczeniu z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
15. Pytania dotyczące alimentów, możliwości dochodzenia alimentów, od kogo, w jakiej wysokości?
Sprawę regulują przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, które przyjmują zasadę, że wysokość alimentów zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.
Tadeusz Grot
